Çarşamba, Eylül 23, 2009

Dedektif Nik'in az şiddet, bol centilmenlik içeren maceraları


-->Dedektif çizgi romanları içinde Dedektif Nik’i ayıran temel özellikler nelerdir? Alex Raymond çizdiği için önemli bir çalışma, bu denli bilinen ve uzun yaşamış bir başka dedektif çizgi romanı yok. Alex Raymond’un 1956’daki ölümünden sonra bile konuşuluyor olması, bantın onunla hatırlanması bu yüzden. Raymond, bir çok çizgi romancıyı ta çocukluğundan etkilemiş biri. Onun görselliği, nasıl çizdiği hep izleniyor, taklit ediliyor. Sadece Türkiye’de değil çizgi roman üretilen her ülkede öncü çizerler hep Raymond’tan ve onun yıllarca çizdiği Flash Gordon’dan, bizdeki adıyla Baytekin’den mutlaka söz ediyorlar. Öte yandan çizgileri hayranlık dolu sözlerle anlatılan Raymond’un hikayeciliği doğrusu çok da parlak değildir. Batılı çizgi roman araştırmacıları örneğin Dedektif Nik hikayelerinden pek söz etmezler. Polisiyeciler keza öyle…Öyküler üzerinde önemle durulmaz. Konuşulan hep görselliktir, benzersizliğe yapılan vurgularla çizgilerdir.
Dedektif özelliklerini göz önünde bulundurduğumuzda Nik’in benzeşen ve ayrışan özellikleri nelerdir? Benim görüşüme göre Nik bir salon beyefendisi ve insanların gönlünü kibarlığıyla kazanıyor. Bu dedektif kimliğiyle ne oranda örtüşüyor?
İlk dönem polisiye kahramanlar genellikle centilmendir aslında. Kanunlara bağlı, seçkin zevkleri, entelektüel eğilimleri olan üst orta sınıftan iyi eğitimli insanlardır. Soylu olmayabilirler ama kibarlıkları, beyefendi tavır ve jestleriyle göz alırlar. Sherlock Holmes modeline uygun bir anlatısı var Dedektif Nik’in. Akıl yürüten bir araştırmacı ve ona okurlar adına safça sorular soran yardımcısını görüyoruz. Nik’in Honey adlı bir dargın bir barışık olduğu sevgilisi de var. Evlilik hayali, kıskançlık, kavuşamama, sevgilinin kaçırılması-kurtarılması hemen tüm serüven bantlarında kullanılır. Kadın okuru yakalama amacıyla çoğulcu bir okuma olsun istenmiş belki ama bu da etkili bir biçimde anlatılmıyor.
Dedektif Nik ilk kez 1001 Roman dergisinde yayımlandı. Sonra Hürriyet’te yayımlanmaya başladı. Türk okuruyla Nik’i buluşturma fikri nereden doğdu?
Hürriyet, o yıllarda Amerikanvari bir gazete olmak istediğinden görselliğe önem veriyor ve dünyada o dönemin popüler gazetelerini model alıyor. Çizgi romanlar yayınlıyor, Dedektif Nik de dünyada o yılların konuşulan bir bantı. Alex Raymond’u bizim çizerlerimiz de biliyor. Amerika’da ürettikleri kadar yaşam biçimi nedeniyle de şöhretli bir isim Raymond. Bir parça Dedektif Nik’e benziyor, güzel kadınlar, pahalı arabalar…Arabayla sürat yaparken ölüyor zaten…Hürriyet bir de mesleki olarak rakibi olan Türkiye yayınevinin elinden ticari bir hamleyle alıyor Nik’i…
Dedektif Nik’e Türk okuru nasıl bir tepki verdi? “Nik’le büyümek” gibi bir durumdan bahsetmek mümkün mü?
Sadece Hürriyet’te elli yıl yayınlanmak az şey değil, insanlar okumasalar bile göz aşinalığıyla bilirlerdi Dedektif Nik’i. Ama ne kadar okurlardı, ne kadar izliyorlardı doğrusu bilmek mümkün değil. Başlangıçta gazetenin üçüncü sayfasında ve diğer bantlardan ayrı bir yerde kullanılıyor. Sonraki yıllarda kadınlara yönelik bölümlerde diğer bantlarla bir arada yayınlanıyor. Örneğin kadınlar izliyorlar mıydı bilemiyorum. Ama mutlaka nostalji yarattığı, “biz Fatoş’la Dedektif Nik’le” büyüdük diyen birkaç kuşak olduğu kesin…
Kimsenin öldürülmediği ve şiddete başvurulmayan içeriğine baktığımızda bu çizgi romana bir ilk diyebilmemiz mümkün mü?
Şiddetin ve ölümün olmadığı sayısız çizgi roman var. Aslında ölüm yok değildir Nik’te, uzun yıllar yayınlanınca bantlar da zamana ve koşullara göre biçim değiştiriyorlar. Dedektif Nik de şiddet de cinayet de hep vardır, hep olmuştur. Türkiye’de albüm olarak çıkan serüvenler çok yakın tarihli işler, doğrusu dizinin en iyi öyküleri değiller. Dedektif Nik denildiğinde akla gelen Alex Raymond’un çizdiği serüvenler değil de ölümünden sonra diziyi sürdüren Prentice'in üretimlerine yer verilmiş. Gerekçesini bilmiyorum
Dedektif Nik’in vermek istediği ana mesaj nedir sizce?
Merak uyandırmaya çalışan gün be gün kendini okutturmayı amaçlayan bir tefrikaydı Dedektif Nik. Suç dünyasına yönelik iyimser bir karşı çıkışı vardır, onun dünyasında iyi insanlar hâlâ çoğunluktadır ve suçlular mutlaka cezalandırılırlar. Bir din adamı gibi bu mesajı her serüveninde tekrarlar.
Dedektif Nik’in çizgi dünyası içindeki önemi nedir?
Alex Raymond’un yaratmış olması..,
[26.11.2006, Milliyet Pazar, Bahar Bakır ile yapılan röportaj]

1 yorum:

Adsız dedi ki...

Başka bir güzellikti ve fekat kim okur şimdi Niki Miki :)

Related Posts with Thumbnails